SOWA OPAC : Miejska Biblioteka Publiczna im. M. Wańkowicza w Stalowej Woli Katalog księgozbioru

7 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Koprowski Marek A. (1947- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Akcja "Wisła"(1947-1950) Łemkowie Tożsamość narodowa Ukraińcy Wysiedlanie Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Polityka, politologia, administracja publiczna Historia

Łemkowie. Losy zaginionego narodu Marka Koprowskiego to książka przybliżająca historię Łemków-Rusinów. Naród ten, żyjący od wieków w Karpatach, po przesiedleniu do ZSRR i na polskie Ziemie Odzyskane, utracił swoją ojczyznę. Owe „góry” są dla nich tym, czym dla Polaków Kresy − utraconą „Arkadią”, gdzie wszystko było lepsze, bo swoje. Choć nadal istnieje szansa na renesans tej narodowości, wciąż napotyka ona liczne przeszkody. Ukraińcy starają się zukrainizować wszystko, co zawsze kojarzyło się z Łemkami. Uważają bowiem, że jest to co najwyżej grupa etnograficzna i miano narodu jej nie przysługuje. W swych staraniach osiągają jednak tylko częściowy sukces. Książkę otwiera obszerny szkic historyczny dotyczący dziejów Łemków-Rusinów od połowy XIX w. do chwili obecnej. W odróżnieniu od dotychczasowych opracowań, opisujących temat Łemkowszyzny w sposób hermetyczny, naukowy, szkic ten napisany został niezwykle przystępnie. Nie traktuje Łemków i ich kultury wyłącznie jako folkloru, ciekawostki czy „resztki po wielonarodowej Rzeczypospolitej”. Łemkowie są pełnoprawnym narodem o własnej, odrębnej kulturze i tożsamości. Są także narodem skrzywdzonym. Pomimo wierności Rzeczypospolitej, zastosowano wobec niego surowe reguły Operacji „Wisła” i potraktowano jak Ukraińców, którzy wspierali działania OUN-UPA. Tymczasem na środkowej i zachodniej Łemkowszczyźnie formacja ta żadnych wpływów nie miała. Publikacja Koprowskiego zawiera również bezpośrednie relacje rodowitych Łemków − Teodora Gocza i jego żony Marii z Zyndranowej koło Dukli w Beskidzie Niskim. Opowiadają oni o historii swoich rodzin, miejscowości, gdzie przyszło im mieszkać, a także dziele ich życia − Muzeum Kultury Łemkowskiej. Młode pokolenia Łemków są z kolei reprezentowane w książce przez Bogdana Gambala, działacza „Ruskiej Bursy” w Gorlicach − odrodzonej instytucji służącej społeczności łemkowskiej. [Replika, 2021]

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 3 (ul. Rozwadowska 6)

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. F. 3 - 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Koprowski Marek A. (1947- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Akcja "Wisła"(1947-1950) Łemkowie Tożsamość narodowa Ukraińcy Wysiedlanie Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Polityka, politologia, administracja publiczna Historia

Łemkowie − tragiczne dzieje narodu, który niemal przestał istnieć Łemkowie. Losy zaginionego narodu Marka Koprowskiego to książka przybliżająca historię Łemków-Rusinów. Naród ten, żyjący od wieków w Karpatach, po przesiedleniu do ZSRR i na polskie Ziemie Odzyskane, utracił swoją ojczyznę. Owe „góry” są dla nich tym, czym dla Polaków Kresy − utraconą „Arkadią”, gdzie wszystko było lepsze, bo swoje. Choć nadal istnieje szansa na renesans tej narodowości, wciąż napotyka ona liczne przeszkody. Ukraińcy starają się zukrainizować wszystko, co zawsze kojarzyło się z Łemkami. Uważają bowiem, że jest to co najwyżej grupa etnograficzna i miano narodu jej nie przysługuje. W swych staraniach osiągają jednak tylko częściowy sukces. Książkę otwiera obszerny szkic historyczny dotyczący dziejów Łemków-Rusinów od połowy XIX w. do chwili obecnej. W odróżnieniu od dotychczasowych opracowań, opisujących temat Łemkowszyzny w sposób hermetyczny, naukowy, szkic ten napisany został niezwykle przystępnie. Nie traktuje Łemków i ich kultury wyłącznie jako folkloru, ciekawostki czy „resztki po wielonarodowej Rzeczypospolitej”. Łemkowie są pełnoprawnym narodem o własnej, odrębnej kulturze i tożsamości. Są także narodem skrzywdzonym. Pomimo wierności Rzeczypospolitej, zastosowano wobec niego surowe reguły Operacji „Wisła” i potraktowano jak Ukraińców, którzy wspierali działania OUN-UPA. Tymczasem na środkowej i zachodniej Łemkowszczyźnie formacja ta żadnych wpływów nie miała. [https://platon.com.pl/pl/lemkowie-losy-zaginionego-narodu/produkt-1029309610]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna (ul. Popiełuszki 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. W-94(4) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Łemkowszczyzna nieutracona. [3] / Stanisław Kryciński. - Wydanie 2. - Rzeszów : Libra PL, 2021. - 277, [3] strony : fotografie, mapy, portrety ; 23 cm.

(Łemkowszczyzna / Stanisław Kryciński ; 3)

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ). Kryciński Stanisław (1954- ). Łemkowszczyzna ;

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Kościół Greckokatolicki w Polsce II wojna światowa (1939-1945) Akcja "Wisła"(1947-1950) Bitwa o Przełęcz Dukielską (1944) Łemkowie Wysiedlanie Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska Słowacja

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia

Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę „ukraińskich bandytów”. Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości etnicznej, a można również powiedzieć, że narodu. Umieszczone na okładce zdjęcie, łemkowskiego pogrzebu z czasów II wojny światowej, ma głęboko symboliczną wymowę. Wydarzenia lat 1944–1989 wskazywały na to, że Łemkowszczyznę czeka nieuchronna zagłada. Po 1990 r. rozpoczął się jednak renesans łemkowskiej świadomości i choć tych którzy mienią się Łemkami jest tak niewielu, to jednak coraz żywsza jest nadzieja, że fenomen Łemkowszczyzny nie zostanie utracony, lecz żyć będzie jeszcze długie lata.[www.platon.com.pl]

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Główna (ul. Popiełuszki 10)

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. C-93/94/regał 5 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Łemkowszczyzna / Stanisław Kryciński ; 1)

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ). Kryciński Stanisław (1954- ). Łemkowszczyzna ;

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cerkwie Łemkowie Osadnictwo Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska Słowacja Węgry

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Architektura i budownictwo Etnologia i antropologia kulturowa Historia

,,Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat" to próba przedstawienia historii tego fragmentu Europy, począwszy od czasów jego zasiedlania po połowę XIX w. To historyczno-kulturowa wędrówka, w której przeczytamy o początkach tutejszego osadnictwa i teoriach z nim związanych, wędrujących figurach Matki Bożej, beskidzkim zbójnictwie, jak również o konfederacji barskiej, która czczona przez Polaków, zupełnie inaczej jawiła się Łemkom. Mało znanym, opisanym w książce, epizodem jest udział Rusinów Karpackich w powstaniach kuruców – zbrojnych oddziałów powstańczych walczących od 1671 do 1711 r. przeciw panowaniu Habsburgów. Sporo miejsca poświęcono tu prawie stuletnim zmaganiom między prawosławiem panującym od początku lokacji wsi, a grekokatolicyzmem wprowadzonym postanowieniem unii brzeskiej w 1596 r. Obszernie opisano tu także wspaniałe łemkowskie ikony i architekturę łemkowskich cerkwi, nierozerwalnie związanych z kulturą Łemków i krajobrazem gór przez nich zamieszkiwanych.[www.platon.com.pl]

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Główna (ul. Popiełuszki 10)

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. C-93/94/regał 5 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Między Osławą a Jasiołką : Łemkowszczyzna Wschodnia w latach 1918-1939 : studium historyczno-etnograficzne / Hubert Ossadnik. - Rzeszów : Libra, 2023. - 400 stron : ilustracje ; 25 cm.

Autor

Ossadnik Hubert.

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Łemkowie Łemkowszczyzna (region etnograficzny)

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia

Nie znam drugiej takiej pracy, która by tak wielostronnie przedstawiała jakąkolwiek część Łemkowszczyzny. Opisuje drobiazgowo wybrane elementy kultury materialnej – głównie na podstawie materiałów MBL, z wykorzystaniem ankiet nauczycielskich, pracy Fischera itd. – układ wsi, budownictwo, wnętrza chałup kurnych i pokurnych, obrzędy budowy domu i „zasiedliny”, zajęcia ludności, pożywienie, stan zdrowotny, higienę i medycynę ludową. Przedstawia Łemków, jako lokalne społeczności, z ich aktywnością polityczną, społeczną i gospodarczą, emigracje zarobkowe, miejscowe stosunki wyznaniowe, obrzędy i zwyczaje doroczne oraz rodzinne, obszerny opis wesela (za Fischerem), zwyczajów i obrzędów pogrzebowych (głównie na podstawie własnych badań). Na podstawie ankiet nauczycieli daje informacje o folklorze, historii poszczególnych miejscowości, legendy i podania o treściach historycznych – daje tym samym pewne przyczynki do „historii mówionej”. [prof. dr hab. Zbigniew Libera] Jest to przede wszystkim pierwsza monografia poświęcona dziejom wschodniej Łemkowszczyzny w okresie międzywojennym. Wykorzystanie w badaniach mało znanych kwestionariuszy sanockiego Inspektoratu Szkolnego z połowy lat 30. XX wieku pozwala nam widzieć wieloaspektowy świat Łemków oczyma ówczesnych nauczycieli wiejskich, wprawdzie przede wszystkim już Polaków, ale przecież znających środowiska wiejskie i – może poza sferą polityczną – oddających wiarygodnie realia tego czasu. [prof. dr hab. Rościsław Żerelik] DR HUBERT OSSADNIK (ur. 1957) – historyk, regionalista, kustosz dyplomowany Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, autor licznych publikacji. W obszarze jego zainteresowań znajdują się kwestie mniejszości narodowych, grup etnograficznych historycznej Ziemi Sanockiej, pograniczy etnicznych, etnograficznych i kulturowych południowo-wschodniej Polski oraz zagadnienia związane z teorią skansenowską i historią muzeów skansenowskich w Polsce.[www.platon.com.pl]

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Główna (ul. Popiełuszki 10)

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. C-39/regał 5 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Syrop z piołunu : wygnani w akcji "Wisła" / Paweł Smoleński. - Wydanie 2. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2022. - 221, [3] strony ; 22 cm.

(Reportaż)

Autor

Smoleński Paweł (1959-2023).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Grupa Operacyjna "Wisła" Ukraińska Armia Powstańcza (UPA) Akcja "Wisła"(1947-1950) Łemkowie Polacy Polityka międzynarodowa Ukraińcy Wysiedlanie Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska Ukraina

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Bezpieczeństwo i wojskowość Polityka, politologia, administracja publiczna Socjologia i społeczeństwo

Po zmianie granic w Polsce Ludowej zostało siedemset tysięcy Ukraińców. Nie pasowali do nowej wizji państwa, dlatego wiosną 1947 roku władze postanowiły „rozwiązać ostatecznie problem ukraiński”. Rozpoczęto deportacje, które objęły wszystkich „podejrzanych o ukraińskość”, włączając Łemków i mieszane rodziny polsko-ukraińskie. Zmasowana akcja trwała trzy miesiące. Niektórzy badacze przyjmują, że zakończyła się na przełomie września i października 1947 roku, ale mniej systematyczne wywózki ciągnęły się jeszcze przez wiele lat. W sumie wywieziono około 140–150 tysięcy osób. W wielu wsiach w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, na Lubelszczyźnie i Chełmszczyźnie zapadła cisza. Wysiedleni zamieszkali kilkaset kilometrów dalej, w okolicach Olsztyna, Morąga, Giżycka, Węgorzewa, w Zielonogórskiem, na Dolnym Śląsku i Pomorzu Zachodnim. Odtąd towarzyszył im strach, przekazywany z pokolenia na pokolenia. [Czarne, 2022]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 3 (ul. Rozwadowska 6)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. F.3 - 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pusty las / Monika Sznajderman ; [fotografie Kamil Gubała]. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2019. - 239, [1] strona : fotografie, mapa ; 23 cm.

Autor

Sznajderman Monika (1959- ). Gubała Kamil (fotograf).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Sznajderman, Monika (1959- ) Antropolodzy społeczni Grupy etniczne Beskid Niski (góry) Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska Wołowiec (woj. małopolskie ; pow. gorlicki, gm. Sękowa)

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia Socjologia i społeczeństwo

Na wyklejce kolorowa współczesna mapa Wołowca i okolic.

Żyjąc, zajmujemy miejsce tych, którzy byli przed nami, taka jest oczywista kolej rzeczy. Jak jednak żyć w miejscu, w którym garstka ludzi zajmuje miejsce po ośmiuset, jak wypełnić taką przestronną pustkę? Szczególnie gdy tych ośmiuset nie odeszło tak, jak nakazuje czas, lecz zmiotła ich historia? [Monika Sznajderma]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna (ul. Popiełuszki 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. W-929 (1 egz.)