Zaginiony świat bieszczadzkiego kresu : Bojkowie, Żydzi, Polacy, Niemcy i Cyganie

152010

Book

In basket

rate

Zaginiony świat bieszczadzkiego kresu : Bojkowie, Żydzi, Polacy, Niemcy i Cyganie / Andrzej Potocki. - Wyd. 2. - Rzeszów : Carpathia, cop. 2014. - 361, [2] s. : il. ; 25 cm.

Author

Potocki Andrzej (1947-2018) Autor

Subject

Etnografia Stosunki etniczne Bojkowie Cyganie Niemcy (naród) Żydzi Polacy Bieszczady (góry)

Druga wojna światowa zburzyła wielowiekowy porządek etniczny Bieszczadów i Ziemi Sanockiej. Najpierw granica demarkacyjna na Sanie między Niem-cami a Sowietami rozbiła historyczną spójność Bieszczadów. Na początek Sowieci wysiedlili miejscową ludność z pasa gra-nicznego. Potem znikli osadnicy pochodzenia niemieckiego, którzy mieli nieszczęście znaleźć się po prawej stronie Sanu. Następnie w latach 1942-43 wywieziono i wymordowano Żydów, w czym znaczący udział miała lokalna policja ukraińska, sprawująca władzę z niemieckiego nadania. Na takim tle zagłada Cyganów była niemal niezauważalna. Ukraińska Powstańcza Armia terrorem i masowymi mordami ludności cywilnej usiłowała oczyścić „odwieczne ukraińskie ziemie” z wrażych Lachów. Ofiarą czystki etnicznej padła przede wszystkim szlachta zagrodowa, ostoja polskiego patriotyzmu. Na koniec w latach 1944-1947 wysiedlono z Bieszczadów ludność ruskiego pochodzenia, w większości na sowiecką Ukrainę, w znacznie mniejszej skali na tzw. ziemie odzyskane. Pomiędzy wysiedlonymi była zrutenizowana polska szlachta zagrodowa. Ostatnim akordem okazała się zmiana granicy polsko-sowieckiej w 1951 r., w wyniku czego wróciły do Polski Ustrzyki Dolne, Czarna, Lutowiska i okoliczne wsie, ale bez ludności, bo tę wysiedlono w głąb ZSRR. Mimo, że w pustkę powoli zaczęło wracać życie, nic już nie było tak jak dawniej. Tamte Bieszczady przepadły bezpowrotnie, pozostała o nich tylko pamięć coraz mniej licznych dawnych mieszkańców i nasze wyobra-żenia. [www.sote.rewasz.pl, 2014]

zob. w.bibliotece.pl

Availability:

Czytelnia Główna (ul. Popiełuszki 10)

Copies are only available in the library: sygn. C-94(438) (1 egz.)

Notes:

Bibliography, etc. note

Bibliogr. s. 355-361.